Help, hoe ga ik om steeds weer een weerwoord van mijn dochter van 10 jaar oud?
Dit blog schrijf ik naar aanleiding van de aflevering van mijn podcast Podje Opvoeden waarin ik een vraag van een volger beantwoord.
Allereerst: wat ben ik overweldigd door de reacties op mijn podcast!
Podje Opvoeden is binnengekomen op nummer 4 van de podcasts over opvoeden in Nederland. Hoe gaaf is dat?
Ik vind de reacties enorm leuk om te lezen en te ontvangen. Dat zorgt voor een immense boost om verder te gaan.
De vraag van volger Louise luidt:
“Ik ben moeder van een dochter van o.a. 10 jaar oud. Het is een slimme, verbaal sterke meid. Ze heeft dingen snel door en ze weet goed wat ze wilt. Ze gaat graag de discussie aan. Ze wil ook graag het laatste woord hebben en in haar ogen heeft zij dan ook altijd gelijk. Ik vind het best wel lastig. Hoe ga je daarmee om?”
Natuurlijk heb je niet altijd evenveel zin om in discussie te gaan. Op het moment dat jij bijvoorbeeld lekker wilt gaan wandelen met je gezin en je dochter heeft daar helemaal geen zin. Soms is het goed om te kijken door haar ogen. Het is onze behoefte om te gaan wandelen. Zij heeft er mogelijk geen behoefte aan om mee te gaan, en dat is natuurlijk wel een beetje de leeftijdsfase waar ze in zit. Tieners beginnen de verschillen tussen zichzelf en volwassenen, vooral ouders, te inventariseren. Door die verschillen te registreren bereidt zij zich al voor op zelfstandigheid. Ze heeft nog meer de behoefte om los van ouders te functioneren. De manier om écht te communiceren met tieners en pubers is om het gelijkwaardig te maken.
In de eerste jaren van een kind bepalen wij volwassenen vaak zaken. We hebben de regie. Op het moment dat je kind een tiener wordt zal je opvoedstijl als ouder ook een beetje moeten veranderen. Soms levert dat best wat spanning op. Het is handig als er een op een bepaald moment een soort van omslag komt in de opvoedstijl naar meer leidinggeven aan het kind.
Uiteraard moet je kind het waar maken en je het vertrouwen geven dat het deze stap aankan. Bij kinderen in deze leeftijd zie dat dat die gelijkwaardigheid in die relatie met jou, maar ook met leeftijdsgenootjes, belangrijker wordt. Het is een soort van ‘Give and Take’-principe. Dus als je wat voor mij doet, dan doe ik ook wat voor jou. Rond ongeveer 11 tot 12 jaar accepteren ze dan ook niet zonder meer het gezag van een ander.
Ik snap dat je leuke dingen wil blijven doen als gezin én het is goed om haar te betrekken in het beslisproces. Kinderen willen graag regie ervaren. Het gaat erom dat zij zich gehoord en gesteund voelt. Doe dat door te luisteren naar haar verhaal en door haar verhaal samen te vatten. We zijn snel geneigd als volwassene om onze mening te geven, te vertellen hoe wij het zien of met argumenten te komen. Maar daardoor vergeten we eigenlijk om vragen te stellen. Dat is één van de meest moeilijke dingen, omdat je je eigen gedachten hebt en deze gedachten even moet uitstellen.
Laat haar vertellen wat belangrijk voor haar is en hoor écht haar woorden. Maak even de tijd vrij door naast haar te gaan zitten op hetzelfde niveau. Luisteren met je hart en oren. En daarna kun je vertellen als opvoeder hoe jij het ziet.
Het is goed om te kijken naar hoe je samen een compromis kan sluiten. We leven voor als ouders en het is goed als je dochter leert dat je uit een situatie kan komen door met elkaar een middenweg te zoeken. En als je luistert naar haar behoeften, betekent dit niet dat zij meteen ‘haar zin’ krijgt. Ze moet ook leren dat er grenzen zijn. Het betekent dus dat je meegeeft dat we luisteren naar elkaar over hoe we denken en voelen.
Als zij zich echt gehoord en gezien voelt, hoeft ze minder de weerstand in en zal het de weerstand wat wegzakken. Dit is het moment voor jou om te shinen! 😉 Vertel haar wat belangrijk is voor jou en hoe gaan we hier samen uitkomen? Welke afspraak kunnen wij samen maken zodat we een compromis kunnen sluiten?
Misschien geeft ze wel aan geen zin te hebben anderhalf uur te wandelen, maar wel een uur. Of geef je aan na het wandelen samen het spelletje te doen die zij leuk vindt.
Ze leert onderhandelen en wat te doen voor een ander.
Bij weerstand zijn we snel geneigd om juist uit verbinding te gaan, maar kijk of je echt naast haar kan zitten en samen te vatten wat ze zegt. Zorg ervoor dat je verbinding hebt.
Volwassenen hebben de neiging om in communicatie met kinderen de hersens op uit te zetten – en dat doen we door veel te vertellen aan kinderen. Je wordt als individu niet uitgenodigd om jouw beleving te vertellen en jouw verhaal te kunnen doen. Ga uit van de deskundigheid van je kind. Stel open vragen en vermijd suggestieve vragen waar jouw mening al in verpakt zit. En dat is oefenen, oefenen, oefenen.
Grenzen aangeven is ook een belangrijk element. Als zij een weerwoord geeft op een toon die jij onprettig vindt en waarmee ze een grens overgaat is het goed om dit te stoppen.
“Ik hoor je hard praten, ik merk dat ik dan niet goed naar je kan luisteren op deze manier. Terwijl ik wel graag wil horen over hoe je erover denkt. Je mag het rustiger vertellen” of ‘Ik heb net nee gezegd en uitgelegd waarom ik dat zeg. Ik hoor je doorgaan op het onderwerp. Ik stop met reageren”. Je bent dan meer aan het meta communiceren, praten over de communicatie die op dat moment plaatsvindt.
Samenvattend op een rij:
#1 Luister echt en stel vragen en zorg voor verbinding
#2 Geef regie aan het kind en vraag wat een oplossing kan zijn
#3 Geef als opvoeder aan wat voor jou belangrijk is
#4 Begrens gedrag (hard praten etc.) door te meta communiceren. Benoem haar communicatie en wat het met jou doet en dat je zo bijvoorbeeld niet kan luisteren.
#5 Gaat ze door? Geef aan dat je het (nadat je écht verbinding hebt gemaakt) hebt uitgelegd en dat je niet meer reageert.
#6 Hou dan vol. Misschien wel het moeilijkste gedeelte. Wees hier duidelijk en doe wat je zegt. Ze zal zien dat je dan echt meent en serieus neemt. Hiermee maak je je voorspelbaar.
#7 En lukt het even niet? Wees aardig voor jezelf en je kind.
Een volgende ronde, volgende kansen.
En eigenlijk hoop ik Louise, dat je die kansen minder vaak hoef te pakken. Omdat het dan betekent dat je dochter minder de de discussie ingaat en het allemaal wat soepeler verloopt.
En anders zeggen we gewoon “Het is maar een fase!” 😉
Je kan het. Zet ‘em op!
Lieve groet, JB.
Luister hier de aflevering van de Podcast Podje Opvoeden:
Leuk artikel? Deel het!
